Egzegezy mistycznej wiosny

Jest pewne, że Katedra w Chartres, ta kamienna Brocelianda chrześcijaństwa, daje nam więcej informacji, niż wszystkie egzegezy mistycznej wiosny rasy, której my sami jesteśmy dzisiaj jedynie zimą pozbawioną życiodajnych soków. Jest prawdą, że zamek w Wersalu i pałac Inwalidów uczą nas, z oczywistością, która wprost kłuje w oczy, dlaczego i w jaki sposób epoka Ludwika XIV była wielka. Epoka Ludwika XV była nie mniej wielka, a może nawet większa, skoro do wielkości dodała wdzięk. „Sztuka mistrzów”. W wyniku tego wielkiego rozkwitu dobrego gustu i elegancji, architekci tamtej epoki pozostawili po sobie, rozsiane po całej Francji, niezliczone dzieła sztuki, które przypominają nam dzisiaj – prawie na każdym rogu ulicy dzielnicy zamożnej – że w czasach Dawnej Monarchii życie było naprawdę słodkie. Schyłek cywilizacji, jaki później nastąpił, wyraził się, o ile można to tak ująć, nieobecnością architektury. Co do pomników, to Rewolucja Francuska wzniosła jedynie słupy gilotyny…